به گزارش مشرق، در برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه خبر، چهارشنبه ۱۱ بهمن ۱۴۰۲، موضوع برنامه دولت برای حمایت از دهک‌های پایین درآمدی با حضور سیدصولت مرتضوی، وزیرکار، تعاون و رفاه اجتماعی پیگیری شد.
مقدمه مجری: همان طور که در خبرها اعلام شده به گفته رئیس کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی مستمری مددجویان کمیته امداد و بهزیستی در سال آینده سی درصد افزایش پیدا میکند.
امروز وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی هم از کمک هجده میلیارد هزار تومانی دولت برای افزایش امنیت غذایی و توسعه عدالت اجتماعی در کشور خبر دادند. براین اساس یارانه تشویقی طرح کالابرگ الکترونیکی شصت و یک میلیون نفر از هموطنان هفت دهک درآمدی یکصد هزار تومان افزایش پیدا خواهد کرد. برای بررسی بیشتر این موضوع دعوت کردیم از وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی آقای سید صولت مرتضوی خوش آمدید.
سوال: جزئیات این کالابرگ الکترونیکی جدید که از هفدهم بهمن ماه قرار است ارائه بشود چیست و با چه هدفی قرار است رقم می‌خورد؟
مرتضوی: خوشبختانه در دولت سیزدهم در راستای ایفای وظایف و همچنین کمک به سفره مردم بلاخص اقشار کم درآمد به منظور بسترسازی تکافل اجتماعی چند طرح مهم در دستور کار دولت قرار گرفته است، یکی از این طرح‌ها، طرح کالابرگ الکترونیکی است، که خوشبختانه در سال هزار و چهارصد و دو عملیاتی شد. با فراز و فرودهایی مواجه بود و اکنون بالغ بر هفده درصد از جامعه هدف از این طرح استقبال کردند.
به منظور بازآرایی و باز تعریف کردن و به روز کردن طرح، اصلاحاتی در این طرح کالابرگ الکترونیکی به عمل آمد، اولاً یازده قلم کالا به صورت کالابرگ الکترونیکی در خدمت آحاد مختلف هفت دهک درآمدی قرار می‌گیرد، مبلغ یارانه‌ای که به صورت خرید کالا از بستر کالابرگ الکترونیکی پرداخت می‌شد در دوره قبل صد و بیست هزار تومان بود، الان به دویست و بیست هزار تومان ارتقا پیدا کرده است.
لغو شرط خرید ۲۰۰ هزار تومان برای بهره‌مندی از یارانه تشویقی
سوال: به مدت سه ماه؟
مرتضوی: بله به مدت سه ماه فعلاً. در طرح قبل حتماً می‌بایست واجدین شرایط دویست هزار تومان از محل یارانه‌اش خرید می‌کردند تا مشمول صد و بیست هزار تومان تشویقی کالابرگ می‌شدند.
سوال: از فروشگاه معتبر و خاصی هم اعلام شده بود؟
مرتضوی: در این طرح ضرورتی ندارد که تا سقف دویست هزار تومان خریداری بشود، یازده قلم کالا کد گذاری شده‌اند، هر کسی به هر میزانی از میزان معین شده کالابرگ می‌تواند خریداری کند مشمول این یارانه بشود به عنوان مثال اگر در این طرح برای سرانه هر فرد به عنوان مثال در ماه دو کیلو برنج تعیین شده است خانوار چهار نفره می‌تواند درماه هشت کیلو برنج خریداری کند و یارانه‌اش را دریافت کند، مرغ به همین شکل، گوشت به همین شکل، حبوبات به همین شکل.
سوال: الزاماً باید همان هشت کیلو برنج خریداری بشود در سبد خرید؟
مرتضوی: این تقریباً اختصاصی است، اگر کسی یازده قلم کالا خریداری بکند معادل دویست و بیست هزار تومان یارانه مضاعف به حساب فروشنده واریز می‌شود. یعنی آن خریدار به قیمت پایه خریداری میکند و دویست و بیست هزار تومان مابه التفاوت به حساب فروشگاه از طریق شبکه ملی اعتبار واریز خواهد شد.
نکته دیگر این است که آن سیصد هزارتومان و چهارصد هزار تومان یارانه به قوت خودش برقرار است و به صورت اختیاری است که خرید صورت گیرد یا صورت نگیرد.
این طرح مشمول هفت دهک می‌شود، مجموع هفت دهک ما شصت و یک میلیون نفر هستند، قیمت سبد، قیمت مبنا و پایه سبد یا این یازده قلم کالا، پانصد و بیست و سه هزار تومان هست و قیمت فعلی یازده قلم کالا هفتصد و چهل و سه هزار تومان.
یعنی اگر کسی یازده قلم کالا بخواهد خریداری بکند باید پانصد و بیست و سه هزار تومان از جیبش پرداخت کند، دویست و بیست هزار تومان از طریق شبکه ملی به حساب فروشنده واریز خواهد شد.
این طرح، طرح فجرانه است؛ از هفده بهمن ماه تا هفده اردیبهشت ماه سال آینده تداوم دارد خرید همان طور که عرض کردم خرید وزنی است. یعنی به تناسب هر کس هر چه قدری که از این کالاها خریداری کند مشمول یارانه تشویقی یا مضاعف خواهد شد.
سوال: یعنی اگر برای یک خانوار چهار نفره هشت کیلو برنج که در نظر گرفتید، پنج کیلو برنج خریداری شد، سه کیلوی باقیمانده حذف می‌شود؟
مرتضوی: به همان پنج کیلوش یارانه مضاعف تعلق می‌گیرد ببینید آن یارانه سیصد و چهارصد هزار تومانی که هر ماهه در اختیارشان قرار می‌گیرد هر ماهه از طریق ستاد مربوطه واریز می‌شود، آن به قوت خودش باقی است اگر که به هر میزانی از حیث وزن خریداری کند یارانه مجدد به او تعلق می‌گیرد. به عنوان مثال اگر یک خانوده‌ای مثلاً قدرالسهمش هشت کیلو برنج است حالا پنج کیلو برنج خریداری کند به همان پنج کیلو برنج یارانه تعلق خواهد گرفت.
سوال: اینجا سوال پیش می‌آید آیا همین یازده قلم کالا که در یک سبد هست باید با هم خریداری بشود. فرض کنید یک خانواده‌ای می‌خواهد کل هزینه پرداختی اش را برنج بخرد یا مرغ بخرد نمی‌خواهد این تعادل و تنظیم باشد. آیا الزاماً باید حتماً همان قلم کالای مشخص شده را بخرد؟
مرتضوی: ببینید الزامی است و همین یازده قلم را می‌تواند خریداری کند، اما دفعتا واحده، در طول یک ماه ایشان می‌تواند به نوبه و حسب نیازش از این یازده قلم کالا خریداری کند.
سوال: یعنی اگر یک خانواری تصمیم بگیرد همه هفتصد و چهل و سه هزار تومان مرغ بخرد، این امکان براش وجود ندارد؟
مرتضوی: این امکان برایش وجود ندارد به همان میزان قدرالسهمی که مشخص شده است به همان میزان مثلاً سرانه یک کیلو مرغ در ماه می‌تواند از بستر کالابرگ الکترونیکی خریداری بکند.
سوال: شما الان جدولی دارید برای میزان این کالاها یا خیر؟
مرتضوی: بله جدولش مشخص است و در اختیار شما در بخش‌های قبلی همان یازده قلم کالا و از نظر وزنی همان یازده قلم خواهند بود.
سوال: مقدارش را می‌خواستم بدانم.
مرتضوی: همان یازده قلم خواهد بود به عنوان مثال لبنیات و شیر کم چرب هست، پنیر هست، تخم مرغ هست، گوشت مرغ هست، روغن مایع هست، ماکارونی هست، برنج هست، قند و شکر هست، حبوبات هست و گوشت منجمد حالا در رابطه با گوشت ما میزان یارانه‌ای که به گوشت تعلق می‌گیرد مشخص است آنچه بخواهد گوشت منجمد خریداری کند یا بخواهد گوشت گرم خریداری کند به همان میزان یارانه به آن تعلق خواهد گرفت.
سوال: بسیار خوب فروشگاه‌هایی که اعلام کردید همان فروشگاه‌هایی است که یارانه قبلی معتبر بودند و اعلام شده‌اند؟
مرتضوی: بله فروشگاه‌های قبلی است و براساس آخرین برآوردی که صورت گرفته است حدود دویست و ده هزار فروشگاه در سراسر کشور از این طرح استقبال کردند و به سامانه شبکه ملی اعتبار متصل شده‌اند. تقریباً ده تا فروشگاه زنجیره‌ای بزرگ با تمام استعداد و شبکه ملی، کشوری و استانی شأن با این طرح قرارداد دارند و طرف قرارداد طرح هستند.
دو تا فروشگاه اینترنتی با این طرح همکاری می‌کنند. تقریباً برآوردی که ما انجام دادیم هیچ نقطه‌ای در کشور وجود ندارد که اگر فردی، مشتری تصمیم گرفت که از این مواهب کالابرگ الکترونیکی استفاده بکند با مشکل مواجه شود.
سوال: یعنی پیش بینی کردید، در روستاهای کوچک در شهرها این امکان وجود دارد؟
مرتضوی: در سراسر کشور این امکان وجود دارد.
سوال: یعنی روستایی که در منطقه کم برخوردار هست چطوری می‌تواند این خرید را انجام دهد؟
مرتضوی: با کمترین فاصله ما سعی کردیم علاوه بر فروشگاه‌های زنجیره‌ای، سایر فروشگاه‌ها هم به آن متصل شده‌اند من فکر می‌کنم نقطه پنهان خیلی محدود باشد و تقریباً دسترسی برای آحاد مختلف دهک‌های هفت گانه فراهم شده است.
سوال: یک طرح دیگری دارید برای امنیت غذایی و کمک به کودکان زیر پنج سال برای پرداخت یارانه به آنها ما گزارش کوتاهی درخبرگزاری آماده کردند به اتفاق این گزارش را می‌بینیم و راجع به آن هم صحبت می‌کنیم.
پحش گزارش؛
سوال: بفرمائید هدف تان از اجرای این طرح چیست برای امنیت غذایی و کمک به خانوارهایی که کودک زیر پنج سال دارند؟
مرتضوی: در اجرای قانون جوانی و جمعیت طرح امنیت غذایی ویژه کودکان پنج ماه تا پنجاه و نه ماه طراحی و به اجرا رسیده است و اکنون در سه مرحله مبالغی به حساب سرپرستان خانوار واریز شده است.
سوال: با چه فاصله زمانی؟
مرتضوی: در فاصله زمانی آذرماه، دی ماه، بهمن و اسفند را هم دو ماهانه واریز کردیم.
مبلغ واریزی برای دهک یک تا پنج یک میلیون تومان است و برای دهک شش تا هفت ششصد هزار تومان است، به عبارت دیگر، این طرح به امنیت غذایی خانوار و کودکان پنج ماه تا ۵۹ ماه کمک میکند، تعداد کودکانی برای این طرح از سوی دستگاه‌های متولی از جمله وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی معرفی شدند، ۱۵۳ هزار نفر است، که براساس پالایشی که صورت گرفته است، ۱۳۲ هزار نفر آنها مشمول این طرح گردیده است، اقلامی که می‌توانند استفاده بکنند، علاوه بر آن ۱۱ قلم کالا، پنج قلم دیگر کالا برای طرح امنیت غذایی کودکان پیش بینی شده است، یعنی مجموعاً ۱۶ قلم که آن ۱۱ قلم کالا، چند قلم میوه سیب درختی، دانه‌های روغنی، خرما، صیفی جات و سبزیجات هم اضافه خواهد شد، مشمولین این طرح هم جز هفت دهک درآمدی جامعه هستند که دهک یک تا پنج را همانطوری که خدمت تان عرض کردم تا سقف یک میلیون نفر و دهک‌های شش و هفت را برای هر کودک ۶۰۰ هزار تومان، حالا شاید سوال این باشد که اگر یک خانواده دو کودک داشته باشد، آیا هر دو کودکش مشمول می‌شوند، یعنی اگر یک خانواده‌ای دو تا کودک زیر پنج سال داشته باشد و مشمول این طرح باشد، و در دهک یک تا پنج باشد، ماهانه دو میلیون تومان به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود، اگر در دهک شش تا هفت باشد ماهانه یک میلیون و ۲۰۰ هزار تومان به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود، سوال بعدی که امکان دارد در ذهن مخاطبان عزیز شما، واقع بشود این است که آیا کسانی که از این طرح بهره مند می‌شوند مشمول طرح یارانه و کالابرگ هم می‌شوند؟ بله، هم یارانه شأن به قوت خودش برقرار است و هم یارانه مضاعف شأن، طرح کالابرگ الکترونیکی را هم می‌توانند استفاده کنند، یعنی جمع همه اینها را این خانواده‌ها می‌توانند استفاده بکنند.
سوال: ممکن است که برخی از خانواده‌ها جا مانده باشند از این طرح حالا همین کودکان زیر پنج سال، آنها باید چطوری ارتباط بگیرند و مشمول این طرح بشوند، از طرف شما یا وزارت بهداشت باید اقدام کنند؟
مرتضوی: دهک‌های یک تا هفت می‌شوند باید حتماً از طریق وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، چون از طریق مراکز بهداشتی و درمانی و مراکز بهداشت روستایی و شهری جمع بندی می‌شوند، در اختیار وزارت بهداشت قرار می‌گیرند، باید از همان طریق مراجعه بکنند، فهرست جدید ارائه می‌شود و اصلاحات در آن صورت خواهد گرفت.
طرح یسنا و امنیت غذایی کودکان
سوال: پس اگر جامانده‌ای از این طرح هست به نزدیک پایگاه‌های بهداشتی مراجعه کنند، طرح دیگری دارید به اسم طرح یسنا که اختصاص دارد به مادران شیرده و در راستای همان جوانی جمعیت هست، قدری بیشتر راجع به این طرح هم صحبت بفرمائید؟
مرتضوی: این طرح هم یک طرح ابتکاری است که با همکاری آستان قدس رضوی و با نام مبارک حضرت علی بن موسی الرضا آغاز شده است، در وهله اول برای دهک اول درآمدی تعدادی مادری که نیازمند سبد غذایی هستند معرفی شدند، از این مجموعه در دهک اول ۲۲ هزار مادر واجد شرایط، صرفاً در دهک یک درآمدی شناسایی شدند و این ۲۲ هزار نفر به صورت نمونه دارد طرح اجرا می‌شود، ۲۲ هزار نفر در هشت تا استان هستند، استان‌های خراسان جنوبی، خراسان شمالی، خراسان رضوی، فارس، لرستان، گلستان، هرمزگان و کهگیلویه و بویراحمد و انشاالله با تأمین اعتبار و با کمک‌هایی که امیدوار هستیم از سوی نهادهای حمایتی داشته باشیم ازجمله ستاد اجرایی فرمان حضرت امام، بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی بتوانیم این طرح را هم توسعه بدهیم، تقریباً ۴۰۰ هزار تومان به حساب هر مادر واریز می‌شود و از این ۱۶ قلم می‌توانند استفاده بکنند، تفاوت طرح سبد غذایی کودکان و طرح یسنا با طرح کالابرگ الکترونیکی به این شکل است که در آن طرح حتماً باید از ۱۱ قلم کالا خریداری کنند و معدلش ۱۱ قلم را با آن وزن مشخص خریداری کنند تا ۲۲۰ هزار تومان یارانه تشویقی به آنها داده شود، یا مضاعف، این طرح کاملاً باز است، یعنی آن سرپرست خانواده می‌تواند مثلاً صرفاً گوشت خریداری کند، یا صرفاً برنج خریداری کند، یا صرفاً حبوبات خریداری کنند، باز هم خدمت شما خاطرنشان می‌کنم که این سه طرح برای همه خانواده‌هایی که مشمول طرح می‌شوند، جمعش قابل اجراست، یعنی هم از طرح کالابرگ الکترونیکی می‌توانند استفاده کنند، هم از طرح امنیت غذایی ویژه کودکان و هم از طرح یسنا ویژه مادران می‌توانند استفاده کنند.
سوال: بفرمائید که سایر استان‌هایی که مشمول این طرح یسنا می‌شوند را نام ببرید، آیا این تسری پیدا خواهد کرد به کل کشور؟
مرتضوی: در حال بررسی هستیم، این یک طرح ابتکاریست، مقداری از منابعش را تأمین کردیم، در حال بررسی هستیم صرفاً در حوزه دهک اول می‌باشد، امیدوارم انشاالله بتوانیم دهک یک درآمدی را گسترش بدهیم در سطح کلان کشور.
سوال: قانون جوانی جمعیت می‌گوید دهک‌های هشت و نه و ده باید یارانه شأن حذف شود و در اختیار سایر دهک‌ها قرار بگیرد، چرا این قانون به درستی اجرا نشده تا الان؟
مرتضوی: بالاخره یارانه متعلق به آحاد مختلف جامعه است و ما در حال بررسی و بازنگاه هستیم، فکر می‌کنم که اگر از محل سایر منابع تأمین اعتبار بشود و اجرایی کنیم، مطلوب‌تر خواهد شد، ضمن اینکه آن قانونی هم که شما فرمودید که مصوب مجلس شورای اسلامی است، آن هم در دست بررسی است و امیدوار هستیم که انشاالله تأمین منابع شود و ضرورت نداشته باشد که ما کسی را از یارانه محروم کنیم.
سوال: راجع به صدک بندی‌ها هم برای ما توضیح بدهیم، آیا انجام شده؟ به آن سمت رفتید یا خیر؟
مرتضوی: دهک بندی‌ها را می‌فرمایید؟
سوال: بعد از دهک بندی قرار بود که در قانون بود که صدک بندی بشود؟
مرتضوی: خب همان دهک بندی هست و هم صدک بندی، تقریباً هر دهک به ۱۰ صدک تقسیم شده است، ما تقریباً صد صدک داریم که دهک‌های درآمدی و صدک‌های درآمدی میزان درآمدشان قابل احصا است، قابل بررسی و قابل شناسایی است، تقریباً می‌شود گفت که از مجموع جمعیت کشور ما حول و حوش دو سه تا صد مشمول یارانه شدند تا الان، همه مشمول یارانه هستند، دهک یک تا سه، ۴۰۰ هزار تومان یارانه دریافت می‌کنند و دهک‌های چهار به بالا هم ۳۰۰ هزار تومان یارانه را دریافت می‌کنند.
سوال: شما ابتدای امسال ۲۰ درصد و شهریور ماه هم ۲۰ درصد به دریافتی مستمری مددجویان کمیته امداد امام و سازمان بهزیستی اضافه کردید، بفرمائید وضعیت این مستمری بگیران در سال آینده چطور خواهد بود؟
مرتضوی: در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی یک طرح نو و بدیعی طراحی شده است، طرح تکافل اجتماعی و طرح تعریف فقر شدید، فقر مطلق و خط فقر، تلاش ما این است که دهک‌های مختلف درآمدی را به یک نقطه تعادل برسانیم، در همین راستا در سال ۱۴۰۲ تقریباً ۴۰ درصد به مستمری آحاد مختلف تحت پوشش کمیته امداد حضرت امام و همچنین سازمان بهزیستی اضافه شد، در خبری هم که شما اشاره کردید که از زبان رئیس کمیسیون تلفیق مجلس نقل شده است، ۳۰ درصد هم امسال اضافه می‌شود، دولت تلاشش این است که مستمری مستمری بگیران را در یک حد متعارف و معقولی افزایش بدهد، البته این صرفاً مستمری نیست، بسته‌های معیشتی و حمایتی در اختیار هم آحاد تحت پوشش کمیته امداد قرار می‌گیرد، امکانات توانبخشی در اختیار معلولان تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار می‌گیرد، تقریباً در این دولت ۵۶ هزار واحد مسکونی در اختیار افراد تحت پوشش سازمان بهزیستی قرار گرفته حدود ۳۴،-۳۵ هزار واحد تا الان تکمیل شده، تحویل شأن داده شده، در حوزه پرداخت تسهیلات و بازتوانی و ایجاد اشتغال برای آحاد مختلف تحت پوشش کمیته امداد حضرت امام و سازمان بهزیستی از محل تسهیلات تکلیفی و سایر تکلیفات در بودجه سنواتی مخصوصاً در تبصره ۱۸ بودجه سال ۱۴۰۲ پیش بینی‌های لازم به عمل آمده است، در حوزه اشتغال هم سازمان بهزیستی، هم کمیته امداد، اقدامات خیلی خوبی را انجام دادند، انحای تلاش دولت و دستگاه‌های حمایتی این است که ما بتوانیم با بازتوان کردن آحاد مختلف تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی بتوانیم آنها را به درآمدهای مناسب برسانیم که انشاالله از خط فقر عبور بکنند.
سوال: ما در خبرها داشتیم برای سال ۱۴۰۳ بناست ظاهراً ۳۰ درصد هم به دریافتی مستمری بگیران کمیته امداد حضرت امام و سازمان بهزیستی اضافه بشود، توضیح می‌فرمایید؟
مرتضوی: بله، آن چیزی که قانون تصویب میکند، اعتباراتش هم حتماً پیش بینی شده است و امیدوار هستیم که بتوانیم در نزدیک‌ترین فرصتی که بودجه ابلاغ می‌شود، برای سال ۱۴۰۳ اجرایی و عملیاتی بکنیم.
ایجاد یک میلیون فرصت شغلی
سوال: در کنار این مستمری که به هرحال قشر کم برخوردار جامعه بایستی دریافت کنند، برخی از کارشناسان اعتقاد دارند تا جایی که می‌شود پیرامون اشتغال زایی این عزیزان همت بیشتری گماشته شود و گمارده شود، آن یک میلیون اشتغالی که قرار بود ایجاد شود برای این عزیزان، به کجا رسید؟ در چه مرحله‌ای است؟
مرتضوی: یک میلیون فرصت شغلی یا اشتغال صرفاً محدود به تحت پوشش امداد و بهزیستی نبودند، یک میلیون فرصت شغلی برای کل جامعه بوده است، خوشبختانه اکنون که ما در خدمت شما هستیم هم در سال ۱۴۰۱، هم در ۹ ماهه سال ۱۴۰۲ از آن هدفگذاری قدری هم تجاوز شده است، در سال ۱۴۰۱ بالغ بر یک میلیون و ۱۳۰ هزار فرصت شغلی ایجاد شد، الان هم در ۹ ماهه اول، نه دوازدهم مان معدلش از هدف گذاری یعنی بالغ بر ۷۵۰ هزار فرصت شغلی ایجاد شده است، بعضی از مردم و بعضی از اصحاب رسانه از ما سوال می‌کنند که این فرصت‌های شغلی که ایجاد شده است شما چگونه می‌توانید اثبات کنید که این فرصت‌های شغلی ایجاد شده، اولاً براساس گزارش‌های مرکز آمار ایران نرخ بیکاری در طول این دو سال دولت تقریباً یک و هفت دهم نزدیک به یک و هشت دهم کاهش پیدا کرده است، به سه صورت در سامانه پایش و رصدی که در وزارت تعاون، کارو رفاه اجتماعی نصب شده است ما راستی آزمایی می‌کنیم، هم به صورت پیامکی، هم به صورت تلفنی و هم به صورت میدانی، از سوی دیگر میزان بیمه اجباری و تعداد بیمه شدگان جدید تأمین اجتماعی هم موید ایجاد بیش از یک میلیون فرصت شغلی در سال در کشور هستند.
۱۵:۰۸ - ۱۴۰۲/۱۱/۱۲
